Agjencia Europiane e Mjedisit ka publikuar sot raportin e saj për cilësinë e ujërave për vitin 2024. Në vlerësim përfshihen bregdeti, liqenet dhe lumenjtë. Raporti ofron informacion mbi cilësinë e ujërave të notimit në Europë dhe shoqërohet me një hartë interaktive për të ndihmuar njerëzit të marrin vendime të informuara mbi vendet ku mund të lahen.
SHQIPËRIA NË VEND TE FUNDIT
Përtej propagandës që qeveria dirigjon me mediat brenda dhe jashtë vendit kur vjen puna te turizmi, institucionet europiane ekspozojnë një anë tjetër të realitetit lidhur me cilësinë e ujërave.
Shqipëria vijon të jetë vendi i fundit në Evropë që ka përqindjen më të ulët të ujërave të notimit me cilësi të shkëlqyer.
Sipas këtij raporti, vetëm 16% e ujërave në vendin tonë konsiderohen me cilësi të shkëlqyer. Në krye të klasifikimit qëndron Qipro e cila ka 99.2% të ujërave të notimit me cilësi të shkëlqyer. Duke mbetur te vendi ynë, 49,6% e ujërave konsiderohen me cilësi të mirë, 11,8% me cilësi të pranueshme dhe 22,7% me cilësi të dobët.
Nga gjithsej 22,127 ujëra të notimit të raportuara në Europë në vitin 2024, 85% prej tyre kishin cilësi të shkëlqyer. Në pesë vende — Qipro, e ndjekur nga Bullgaria, Greqia, Austria dhe Kroacia — 95% ose më shumë e ujërave të notimit ishin me cilësi të shkëlqyer.
Në Bullgari, e ndjekur nga Malta, Luksemburgu, Rumania dhe Sllovenia, të gjitha ujërat e notimit ishin të paktën me cilësi ‘të mjaftueshme’ në vitin 2024. Nga ana tjetër, më pak se 70% e ujërave të notimit ishin me cilësi të shkëlqyer në pesë vende, konkretisht sipas rendit zbritës: Belgjikë, Hungari, Estoni, Poloni dhe Shqipëria në fund.
SHQIPËRIA NUK TREGON HARTËN E CILËSISË SË UJËRAVE PËR LARJE
Ndonëse është detyrim që cdo vend europian të ndajë me publikun informacione të detajuara për vendndodhjet e ujërave të përshtatshme për larje, Shqipëria nuk vepron kështu. Agjencia Evropiane e Mjedisit në raportimin e saj për Shqipërinë të tregon linkun e faqes shqiptare të Agjencisë Kombëtare të Mjedisit për të parë hartën e cilësisë së ujërave në vendin tonë, por kur e hap atë rezulton se mungon informacioni.
Raporti thotë më tej se për të parandaluar ekspozimin e notarëve ndaj ndotjes, është e nevojshme që gjatë sezonit të notit të lëshohen paralajmërime të caktuara. Shtetet janë të detyruara të informojnë publikun për ndalimet për notim ose këshillat kundër notimit; paralajmërimet për parashikime ose për praninë reale të ndotjes së përkohshme; përjashtimin e ujërave të notimit nga programi i monitorimit; natyrën dhe kohëzgjatjen e pritshme të rrethanave të jashtëzakonshme. E megjithatë Shqipëria është larg zbatimit të kësaj praktike. Në mediat tonë dhe media të tjera ndërkombëtare, kryesisht me artikuj të sponsorizuar apo porositur, ka vetëm raportime për “ujëra të kristalta”, “Maldivet e Europës”, ‘perla e Ballkanit” etj.
119 PIKA MONITORIMI NË SHQIPËRI, VETËM 19 VLERËSOHEN “SHKËLQYER”
Numri total i ujërave për larje sipas raportit, që i referohet numrit të përgjithshëm të vendndodhjeve të përcaktuara ku njerëzit zakonisht lahen dhe që monitorohen zyrtarisht për cilësinë e ujit, në Shqipëri është 119, nga të cilat vetëm 19 vende (bregdet, liqene e lumenj) vlerësohen si të “shkëlqyer” për t’u larë. 59 vende kanë vlerësim “mirë”, 14 vende vlerësohen “pranueshëm” dhe 27 vende kanë vlerësim të “dobët”.
TË TJERA GJETJE TË RAPORTIT
Në vitin 2024, mbi 85% e ujërave të notimit në BE, në gati 22,000 zona, u vlerësuan si me cilësi të shkëlqyer, ndërsa 96% e tyre përmbushën të paktën standardin minimal të cilësisë të kërkuar nga Direktivë për Ujërat e Notimit (BËD) — e njëjta përqindje si në vitin e mëparshëm. Megjithatë, 1.5% e ujërave të notimit në BE rezultuan me cilësi të dobët, duke treguar se masat e menaxhimit nuk ishin gjithmonë të mjaftueshme ose nuk ishin zbatuar fare.
Vazhdon të ketë ndotje të konsiderueshme të ujërave sipërfaqësorë dhe nëntokësorë, e cila nuk përfshihet në vlerësimin sipas Direktivës për Ujërat e Notimit. Kjo ndotje mund të përkeqësohet më tej nga ndryshimet klimatike. Përmirësimi i qëndrueshmërisë së ujit për njerëzit dhe për mjedisin është me rëndësi të jashtëzakonshme.
Cilësia e ujërave bregdetare për notim është përgjithësisht më e mirë se ajo e lumenjve dhe liqeneve. Në vitin 2024, rreth 89% e ujërave bregdetare për notim në BE u klasifikuan si me cilësi të shkëlqyer, krahasuar me 78% të ujërave të brendshme për notim.
Zgjidhjet e gjelbra dhe blu, të kombinuara me infrastrukturat tradicionale për menaxhimin e ujërave të shiut dhe ruajtjen e ujërave të ndotura të pa trajtuara, aty ku është e nevojshme, mund të përmirësojnë cilësinë e ujërave për notim në zonat urbane me popullsi të dendur.
Nga Atlantiku deri në Mesdhe, shumica e ujërave të notimit në Europë janë me cilësi të shkëlqyer për not, kur vlerësohen sipas parametrave (Escherichia coli [E. coli] dhe enterokokët intestinalë) të kërkuar nga Direktivë për Ujërat e Notimit.
