Teksa turizmi përballet me reagime negative diku tjetër, ky komb ballkanik i përqafon ngrohtësisht amerikanët, duke ofruar mikpritje të pakrahasueshme dhe një nga politikat më bujare të vizave në rajon.
Me një vijë bregdetare mahnitëse, rrënoja të lashta, kosto të ulët jetese dhe një politikë çuditërisht bujare të vizave, Shqipëria po bën bujë, veçanërisht midis udhëtarëve amerikanë dhe nomadëve dixhitalë.
Teksa shumë vende evropiane zbatojnë kufizime të rrepta për vizat Shengen, Shqipëria shtron tapetin e kuq. Qytetarët amerikanë mund të qëndrojnë për një vit të tërë pas mbërritjes dhe nuk kërkohen dokumente, tarifa ose aplikim për vizë. Është një ofertë e jashtëzakonshme krahasuar me shumicën e vendeve të tjera, të cilat lejojnë vizita vetëm nga 1 deri në 3 muaj.
Sasha Savinov, një ekspert i nomadëve dixhitalë që drejton blogun e udhëtimeve Grateful Gnomads, thotë: “Duke marrë parasysh sa e vështirë është për shqiptarët të vizitojnë SHBA-në si turist, unë, për shembull, jam shumë mirënjohës për qëndrimin e tyre mikpritës ndaj amerikanëve. Duke bërë atë qëndrim të parë 1-mujor në vend, me kënaqësi do të kthehesha dhe do të qëndroja pak.”
Bukuri bregdetare dhe një mirëseardhje e ngrohtë
Riviera Shqiptare është bërë virale në mediat sociale për shkak të ujërave të saj mahnitëse ngjyrë bruz dhe vijës bregdetare të thyer që rivalizon ishujt grekë, por kushton shumë më pak. Qytete si Vlora ofrojnë jetë buzë detit pa turma turistësh ose çmime të fryra të pasurive të patundshme që gjenden diku tjetër në Evropë.
Megjithatë, ajo që e dallon vërtet Shqipërinë është dashuria e saj e sinqertë për amerikanët. Në vitin 2007, George Ë. Bush u bë presidenti i parë në detyrë i SHBA-së që vizitoi vendin. Udhëtimi i tij u prit me gëzim. “Guida ynë, Ermali, na tregoi histori nga fëmijëria dhe sa të emocionuar ishin të gjithë për këtë rast historik”, – thotë Sasha. “Ai theksoi se sa shumë e duan shqiptarët SHBA-në dhe sa i lumtur ishte që amerikanët rezervonin ture me të. Nuk mendoj se e tha vetëm për të qenë i sjellshëm.”
Clyde nga Havenbach, një shërbim konsulence për zhvendosje dhe pasuri të paluajtshme i fokusuar në Shqipëri, e përshkruan atë në këtë mënyrë: “Amerikanët shihen në një mënyrë të mirë këtu. Njerëzit janë miqësorë, kuriozë dhe të hapur. Nuk ka urrejtje apo shikime të çuditshme. Në fakt, shumë shqiptarë e respektojnë SHBA-në, veçanërisht për shkak të politikës dhe historisë. Të moshuarit shpesh përmendin se si SHBA-të e ndihmuan Kosovën, dhe kjo la një përshtypje të fortë. Të rinjtë ndjekin kulturën, muzikën dhe madje edhe zhargonin amerikan. Nëse i thua dikujt se je nga SHBA-ja, ata zakonisht do të reagojnë në një mënyrë pozitive. Madje mund të trajtohesh më mirë në disa raste.”
Shqipëria është një vend me histori të pasur
Shqipëria ka një histori komplekse dhe të shumëllojshme. Është shtëpia e kolonive greke si Apollonia e lashtë, si dhe rrënojave romake dhe bizantine. Shqipëria Veriore kishte lidhje të forta me katolicizmin romak, ndërsa jugu ishte më i lidhur me Ortodoksinë Lindore.
Vendi shpalli pavarësinë e tij në vitin 1912, por pasuan dekada trazirash. Shqipëria ishte një nga të parat që ra në duart e Boshtit në Luftën e Dytë Botërore. Më vonë, ajo u bashkua me BRSS-në e Stalinit dhe më pas me Kinën Maoiste përpara se të bëhej një nga shtetet komuniste më të izoluara në botë. Demokracia erdhi me një tranzicion të vështirë në vitin 1991.
Sot, Shqipëria është anëtare e NATO-s dhe kandidate për në BE, duke konkurruar për anëtarësim të plotë deri në vitin 2030. Korrupsioni mbetet një sfidë, por vendi është duke u zhvilluar, duke përfshirë përmirësimet në infrastrukturë dhe një sektor turizmi në rritje.
Përvoja e emigrantëve në Shqipëri
Shqipëria është një bazë e shkëlqyer për amerikanët në Evropë. “Na tërhoqën vëmendjen drejt Shqipërisë disa miq të tjerë nomadë dixhitalë, të cilët na thanë se sa e mirë ishte të gjesh akomodim atje”, thotë Sasha, duke kujtuar se si dëgjoi për herë të parë për të. “Ndërsa Airbnb dhe Vrbo janë të shtrenjta në qytetet e mëdha evropiane si Barcelona dhe Praga, ato janë ende një ofertë fantastike në Tiranë.”
Shqipëria tërheq një turmë gjithnjë e më ndërkombëtare. Sasha thotë: “Gjithnjë e më shumë emigrantë kanë gjetur rrugën e tyre këtu gjithashtu nga të gjitha anët e botës – SHBA-të, Turqia, Kina dhe më gjerë. Edhe disa nomadë dixhitalë po e provojnë Shqipërinë këto ditë, përfshirë edhe mua.”
Vendi ka prezantuar atë që shumë e quajnë vizë dixhitale nomade, zyrtarisht e quajtur “Leja Unike”. Ajo lejon qëndrime 1-vjeçare dhe mund të rinovohet, megjithëse të ardhurat e kërkuara për t’u kualifikuar nuk janë të qarta. Por aplikimi për këtë ose një vizë tjetër shpesh është i panevojshëm për amerikanët. Me një vit të plotë të dhënë me mbërritjen, shumë e përdorin atë kohë për të eksploruar dhe përcaktuar planet e tyre afatgjata.
Zhvendosja nuk është e komplikuar. Clyde thotë: “Ka disa mënyra për t’u kualifikuar për një leje qëndrimi. Mund të aplikoni si pensionist, si i vetëpunësuar, për arsye familjare, ose edhe thjesht të tregoni se keni të ardhura të qëndrueshme. Disa njerëz thjesht regjistrojnë një biznes të vogël për ta bërë procesin më të lehtë.
“Për të aplikuar, do t’ju duhen disa gjëra themelore: një kontratë qiraje, provë të të ardhurave ose kursimeve, një precedent të pastër penal, sigurim shëndetësor dhe fotografi pasaporte. Disa dokumente duhet të përkthehen dhe të noterizohen. Tingëllon si shumë, por është e menaxhueshme.”
Shqipëria nuk është perfekte
Shqipëria ka edhe anët e saj negative. Anglishtja nuk flitet gjerësisht jashtë kryeqytetit. Infrastruktura mund të jetë e dobët. Rrugët në zonat rurale mund të jenë në gjendje të keqe. Standardet e shërbimit ndaj klientit janë të ndryshme nga ato me të cilat janë mësuar shumica e amerikanëve.
Për momentin nuk ka fluturime direkte për në SHBA, megjithëse kjo mund të ndryshojë së shpejti. “Delta Air Lines” thuhet se është në bisedime për një linjë direkte Nju Jork-Tiranë. Një aeroport i ri ndërkombëtar në Vlorë, i projektuar për të akomoduar aeroplanë transatlantikë, është gjithashtu në zhvillim e sipër.
Për shumë njerëz, anët pozitive të Shqipërisë i tejkalojnë anët negative. Nuk është pjesë e Zonës Shengen, duke e bërë atë një ndalesë strategjike për këdo që udhëton në Evropë për një kohë të gjatë dhe që duhet të rivendosë afatin e vizës 90-ditore. Është e sigurt krahasuar me qytetet kryesore të SHBA-së. Kultura e kafeneve është e gjallë dhe kostoja e jetesës është e ulët.
Siç thotë Clyde, “nëse je dikush që dëshiron paqe, më shumë liri dhe një jetë më të lirë, është një mundësi e fortë. Do të duhet të përshtatesh me disa gjëra, por kjo është pjesë e përvojës.”
Një vend në prag të greminës
Shqipëria po ndryshon me shpejtësi. Çdo vit po mbërrijnë gjithnjë e më shumë të huaj. Kohët e fundit, ajo u përfshi në listën e Forbes të “Vendeve më të Mira për të Pensionuar Jashtë Vendit në vitin 2025”. Ivanka Trump dhe Jared Kushner do të investojnë 1.4 miliardë dollarë në një vendpushim ishullor luksoz në ishullin shqiptar të Sazanit.
Është një vend në lëvizje me kuriozitet global në rritje dhe zhvillim të brendshëm që po hedh themelet për një të ardhme të shkëlqyer. “Megjithatë, për momentin, është mënyra më e lehtë për amerikanët të kalojnë një vit të tërë në Evropë pa bërë asnjë dokumentacion ose pa paguar asnjë tarifë”, thotë Sasha.
Shqipëria ofron bukurinë e Evropës, mikpritjen e një epoke të kaluar dhe një vend të rrallë mirëseardhjeje për amerikanët që duan të ngadalësojnë ritmin, të kursejnë para dhe të përjetojnë diçka autentike.
