Në marrëdhënie, të gjithë kemi hasur dikë që thjesht nuk mundet të thotë fjalën “më fal”. Nuk ka rëndësi sa i qartë është gabimi, sa i madh është dëmi apo sa të dukshme janë faktet – ata qëndrojnë të palëkundur, duke këmbëngulur se kanë të drejtë. Por çfarë i bën disa njerëz të refuzojnë kaq me vendosmëri të pranojnë gabimet e tyre? Ja disa arsye që zbulojnë mekanizmat pas kësaj sjelljeje:
1. Frika nga dështimi dhe turpi
Të pranosh një gabim shpesh perceptohet si një goditje ndaj vetes. Për disa njerëz, kjo goditje është thjesht shumë e rëndë. Ata mund të jenë rritur duke kërkuar të jenë “perfektë” në sytë e të tjerëve, duke shmangur çdo gjë që mund t’i bëjë të duken me të meta. Për ta, të kërkosh falje është si të pranosh dështimin – dhe ky mendim është i padurueshëm. Turpi që ndiejnë i pengon të bëjnë hapin e parë drejt pranimit të gabimit.
2. Bindja se kanë gjithmonë “të drejtë”
Ka nga ata që jetojnë me bindjen e palëkundur se kurrë nuk gabojnë. Kjo lloj “sigurie patologjike” nuk lë hapësirë për dyshime apo reflektim. Ata ndihen të mbrojtur pas një muri të ngritur nga egoja dhe nuk duan të pranojnë pikëpamjet e të tjerëve. Çdo “përulje” apo pranimi i fajit për ta është një humbje që iu cënon krenarinë.
3. Faj dhe turp i trashëguar nga fëmijëria
Njerëzit që e kanë të vështirë të kërkojnë falje shpesh kanë kaluar fëmijëri me prindër kritikë apo shumë fajësues. Në moshë madhore, ata e shohin çdo situatë ku mund të jenë gabuar si rikthim në ato ndjenja të dhimbshme të fajit dhe turpit nga e kaluara. Për të shmangur këtë barrë emocionale, ata zgjedhin të mohojnë gjithçka, edhe kur e dinë që kanë gabuar.
4. Veprime të pavetëdijshme që lëndojnë
Ndonjëherë nuk është qëllimi, por mënyra si njerëzit sillen ajo që krijon tension. Edhe kur duan të shprehin diçka të pafajshme, irritimi, padurimi apo ndjenja të tjera të shtypura mund të shpërthejnë pa dashur në tonin e zërit apo në fjalët që zgjedhin. Përballë kësaj, pala tjetër ndihet e lënduar, ndërsa “personat e pagabueshëm” përpiqen të mbrojnë veten duke mohuar se kanë bërë diçka “gabim”.
Pse është kaq e vështirë të thuash “më fal”?
Në marrëdhënie të shëndetshme, gabimet janë të pashmangshme. Ajo që ka rëndësi është aftësia për t’i pranuar dhe për të ofruar një ndjesë të sinqertë. Një “më fal” me zemër është çelësi që rikthen ekuilibrin, ndan përgjegjësinë dhe i bën të gjithë të ndihen të dëgjuar e të respektuar.
Në fund të fundit, kur refuzon të pranosh gabimet e tua, nuk mbron veten – thjesht shton distancën mes teje dhe të tjerëve. Të pranosh gabimet nuk të bën të dobët, por të çliron nga pesha e egos dhe krijon një hapësirë për diçka më të bukur: mirëkuptim dhe bashkëpunim.
